Vlaams industrieel erfgoed
De oorspronkelijke volmolen - later korenmolen - kreeg het statuut van beschermd monument in 1993 samen met het hele dorpsgezicht van de site. Vroege documenten maken gewag van 1751 als bouwdatum.
De Opoeterse volmolen duikt echter al voor het eerst op in archieven in 1553 maar ze moet nog ouder zijn, vermits het in het bewuste stuk gaat over de aankoop van de "neerse volmoelen". De Volmolen is een van de zestien watermolens die de Bosbeek of Oeter benutten als energieopwekker. Daar staan er vandaag nog dertien van recht.
Restauratie
Voor de restauratie van de Volmolen werd een beroep gedaan op Steven Kessels van Architectuur Depot en molenbouwer Johan De Punt. Lokale aannemers en ambachtslui werkten met oude technieken en authentieke, duurzame materialen.
De Punt restaureerde het molenrad, het binnenwerk en de sluis. Het reconversieproject voorzag in een energiebewuste renovatie en een uitbreiding in houtskeletbouw op paalfundering voor dansstudio, keuken en sanitair.
Bekijk hier de foto's van de restauratie
Voltooiing: terugplaatsing molenrad 11 en 13 september 2018
Aan het begin van de restauratiewerken werd de beek omgeleid en het molenrad gedemonteerd. De restauratie van het rad gebeurde in het atelier van molenbouwer De Punt en werd negen maanden later teruggeplaatst. Dat was meteen de eindfase van de restauratie.
Johan De Punt vertelt wat precies de grote uitdaging was bij de restauratie: "Onderzoek van het oude rad wees uit dat we twee elementaire stukken moesten hergieten. Die stukken moesten we dus uittekenen om er een gietvorm van te maken. Toen we het eerste gietwerk controleerden stelden we scheuren vast in beide stukken dus moest het werk overgedaan worden. Nu zijn die ambachtelijke gieters in Vlaanderen witte raven die overbevraagd zijn.
Bovendien is het erg moeilijk om dit soort werk en de bijhorende problemen goed in te plannen. En dan kwam het bouwverlof er nog aan ... Kortom, het duurde een zwangerschap voor we klaar waren om de installatie af te werken. (Danshuis Volmolen ging open einde april 2018, nvdr). En ook dat terugplaatsen was geen sinecure. Eerst pasten we de as in met de twee centrale rosassen, waar de armen van het wiel in zitten. Dan plaatsten we de lagers binnen en buiten.
Tenslotte sloten we het maalwiel aan. Een dag later laadden we de zes onderdelen van het rad - ringen met de vijf schoepen er reeds aan - in Ronse. Op dag drie monteerden we dan het rad om uiteindelijk alles te testen. Dit was het moeilijkste gedeelte van ons werk: het monteren van de zware stukken in een kleine ruimte. De montage van de zes onderdelen is op zich al een delicate opdracht, omdat we het raden hadden naar mogelijke vervormingen van de genummerde onderdelen die in elkaar moesten passen. Dat waren dus nog spannende momenten ..."
Lees meer over de geschiedenis van de Volmolen
Sinds 1553
De Opoeterse volmolen duikt voor het eerst op in archieven in 1553, maar ze moet ouder zijn, vermits het in het bewuste stuk gaat over de aankoop van de "neerse volmoelen".
Doorheen de jaren vinden er allerlei spannende gebeurtenissen plaats...
In 1876 werd de volmolen omgebouwd tot een watergraanmolen en kwamen er een woonhuis en stallingen bij.
In 1969 kocht Theo Vandersteegen, vader van de huidige eigenaars van molenaarshuis en molengebouw, de site. Hij was de stuwende kracht achter het Oeters toerisme. In de molenaarswoning werd het café (voormalige stal, rechter bijgebouw) omgebouwd tot een restaurant-taverne. Hij bouwde ook de manege voor zijn ruitersclub, de Kempenridders, naast de molen op grond van Lambert Creemers, zijn schoonvader. Het molengebouw fungeerde in die tijd als vakantiewoning.
In 1993 komt de site op de lijst van beschermde dorpszichten. “... vanwege het algemeen belang gevormd door de industrieel-archeologische waarde als site van een watermolen.”
Dochter Lieve Vandersteegen baatte het restaurant in het molenaarshuis uit tot 2001. In 2017 hield zij Vakantieverblijf B&B Volmolen boven de doopvont.
Dochter Lene Vandersteegen werd in 1998 eigenaar van de molen. Na uitgebreide restauratie opende zij in 2018 Danshuis Volmolen.
De site met de oude watermolen en het schilderachtige beschermde dorpsgezicht kreeg zo in 2017-2018 een fameuze opwaardering. Het molenaarshuis, vermoedelijk uit de 18de/19de eeuw, huisvest nu een B&B met vier comfortabele vakantieverblijven. Het beschermde 16de-eeuwse molengebouw is volgens de richtlijnen van monumentenzorg gerenoveerd en kreeg een modern bijgebouw.
Onder de naam Danshuis Volmolen kreeg het industrieel erfgoed een nieuwe bestemming, met een (flamenco) dansstudio, biologisch ecologisch keukenwinkeltje en een biocafé/wijnbar met Spaanse inslag.
